صالح نیکبخت، وکیل دادگستری، درباره مشکلات زنان در جامعه اظهار داشت که بزرگترین مشکل زنان در جامعه عدم برخورداری از حقوق مساوی با مردان است. از جمله مشکلات میتوان به تملک، احراز مشاغل، ورود به جامعه، و امنیت اشاره کرد. این مسائل باعث شده است که زنان در جامعه احساس نابرابری کنند.
وی با بیان اینکه زنان در فرهنگ عمومی جامعه به عنوان جنس دوم نگریسته میشوند و از امکاناتی برابر با مردان برخوردار نیستند، گفت: وجود چنین نگاهی باعث میشود که زنان به عنوان افرادی ضعیف و با توانایی کمتر از مردان در نظر گرفته شوند و در برخورد با مشکلات ضعیف تلقی شوند.
نیکبخت افزود: کاربرد کلماتی همچون “ضعیفه” در وصف زنان ناشی از همین رویکرد است. به علت این دیدگاه، زنان در جامعه ما فاقد امنیت شخصی و شغلی هستند.
این فعال حقوق بشر با اشاره به اینکه مشکل اصلی زنان در حقیقت ناشی از فرهنگ جامعه است، تصریح کرد: متاسفانه شکلگیری قوانین ما نیز براساس همین فرهنگ صورت گرفته و به همین علت زنان به لحاظ حقوقی نیز با مشکلاتی روبهرو هستند.
این وکیل دادگستری با تاکید بر اینکه در خصوص مسائل خانوادگی نیز زنان با خلاء قانونی روبهرو هستند، تصریح کرد: قانون مدنی ایران مرد را به عنوان رئیس خانواده شناخته است و همچنین حق انتخاب مسکن را برعهده مرد گذاشته است، مگر اینکه در سند ازدواج حق تعیین مسکن به زن داده شود. مسائلی از این دست باعث میشود زنان از احساس نابرابری با مردان رنج ببرند.
وی ادامه داد: در خصوص تربیت فرزندان نیز هرچند که بار اصلی نگهداری و تربیت آنها بر دوش زن است و نقش اصلی را در اینباره زن ایفا میکند، اما جهتگیری قوانین در کشور به نحوی است که زنان در مورد تربیت فرزندان و تصمیمگیری در مورد آینده آنها با محدودیتهایی روبهرو بوده و مرد به عنوان تصمیمگیرنده نهایی در اینگونه مسائل در نظر گرفته شده است.
این فعال حقوق بشر با بیان اینکه در زندگی زناشویی نیز نگاه جامعه به گونهای است که گویی مرد میتواند هرطور که میخواهد با زن رفتار کند، گفت: واقعیت امر این است که قوانین ملی و بینالمللی و قوانین شرعی ما چنین اجازهای را به مرد نمیدهد. در حقیقت چنین نگاهی مبتنی بر قوانین ما نیست، بلکه برپایه سنتها و رسوم شکل گرفته و به یک قاعده تبدیل شده است.
نیکبخت خاطرنشان کرد: اختلافی که بین زن و مرد از نظر تواناییهایی که جامعه برای آنها ترسیم کرده است، وجود دارد باعث میشود که زنان کشور که بیش از نیمی از جمعیت کشور را تشکیل میدهند و توانایی تولید ثروت، مدیریت و انجام خدمات را دارند، آنطور که باید و شاید وارد عرصههای اجتماعی نشوند. امروزه به جز در بخشهای آموزشی و بهداشتی، در سایر بخشها همچون بخشهای مدیریتی، تجارت، خدمات و… زنان از فرصتهای برابر با مردان برخوردار نبوده و امکان برخورداری از چنین فرصتهایی کمتر به آنها داده شده است.
وی ادامه داد: با توجه به بستر فرهنگی نابرابری که در مورد زنان وجود دارد، زنان یا به صورت خودخواسته از کار کنارهگیری میکنند یا موقعیتهای مساوی برای احراز شغل برای آنها به وجود نمیآید. به عنوان مثال، در سطوح مدیریتی شرایط به گونهای است که زنان در نظر گرفته نمیشوند.
نیکبخت خاطرنشان ساخت: تا زمانی که در فرهنگ جامعه زنان فاقد جایگاه مناسب و درخور باشند، قوانین نیز نمیتواند اصلاح شود. زیرا قوانین زمانی میتوانند کارکرد مناسبی داشته باشند که در جامعه زمینه لازم وجود داشته باشد.
این وکیل دادگستری با بیان اینکه یکی از مهمترین عرصهها برای رفع مشکلات زنان، مجلس شورای اسلامی است، گفت: متاسفانه تعداد زنان در این مجلس به نسبت جمعیت زنان کشور بسیار کم است. اگر قوانین درصد مشخصی به عنوان حداقل از کرسی نمایندگی مجلس را به زنان اختصاص دهد، این زنان بهتر خواهند توانست هنگام تدوین و تصویب قوانین منافع و ضروریات زندگی زنان را در نظر بگیرند.
وی افزود: صدا و سیما نیز میتواند از طریق تولید و پخش برنامههایی که نگاه سنتی به زن را در جامعه تغییر دهد، گامی موثر در بهبود وضعیت زنان در کشور بردارد.
این فعال حقوق بشر اظهار داشت: مادامی که برنامهریزی در امور زنان توسط مردانی که خود نگاهی مردسالارانه دارند انجام میشود و یا قوانین دینی ما توسط مجریان قانون بهگونهای تفسیر میشود که نقش زنان را کمرنگ کرده و آنها را به حاشیه میراند، نمیتوانیم مشکلات زنان را حل و فصل نماییم.