٤ی نیسان حەفتا و شەشەمین ساڵیادی لەدایک بوونی عەبدوڵڵا ئۆجالان (ئاپو) ڕێبەری زیندانیکراوی پارتی کرێکارانی کورد پەکەکە.

ئاپۆ کە کوردەکان وەک دیلێکی دەریای مەڕمەڕە سەیری دەکەن، ماوەی ٢٥ ساڵ و ٥٠ ڕۆژ دوای پیلانێکی نێودەوڵەتی بۆ ڕفاندن لە شوباتی ١٩٩٩ بە دیل گیراوە و لە زیندانی تاکەکەسی لە دوورگەی ئیمرالی لە دەریای… مەرمارا بەبێ سەردانی بەردەوامی خێزانەکەی و مافی دەستگەیشتن بە پارێزەرەکانی ئەو زیندانییە.

دەکرێ بڵێین ئەمڕۆ ئەو بەتەمەنترین زیندانی سیاسی جیهانە.

لە لایەکی ترەوە حکومەتە دیکتاتۆرەکانی جیهان ساڵانە بە نهێنی و ئاشکرا هەزاران ئازادیخواز وەک تیرۆریست بە پیلانگێڕی و تیرۆر و ئەشکەنجەدانی ڕاستەوخۆ تیرۆر دەکەن، یان لەلایەن باندە ڕێکخراوەکانەوە، یان ئازادیخوازانی گەلان بۆ دەیان ساڵ لەم جۆرە زیندانانەدا دەهێڵنەوە .

ڕەنگە عەقڵیەتی گشتیی گەلی ئێران نیلسۆن ماندێلا و سەفەرخان کەهرامانی لەبیر بێت، کە چۆن لەلایەن دژە نازی و بریکارە بوکەڵە بیانییەکانەوە کە پێیان دەگوترا تیرۆریست و تێکدەر زیندانی کراون. لەکاتێکدا ڕێسا نێودەوڵەتییەکان ئەو کەسانەی بە چەکدار لە پێکهاتەیەکی ڕێکخراو و بە جلوبەرگەوە شەڕ دەکەن بۆ ئازادی میللەتەکەیان بە دیلی جەنگ دەناسن و هەموو مافەکانی ئەو دیلانەیان هەیە.

لە ساڵی ١٩٧٨ ئاپۆ و هاوپەیمانەکانی بە داوای دانپێدانان بە مافە نەتەوەییەکانی کورد، پارتی کرێکارانی کوردستانیان پێکهێنا. ئەو مافانەی کە ٦٠ ساڵ بوو پێشێل کرابوون، نەیدەتوانی بڵێت “من کردم” و بە زمانی دایکی قسە بکات.

دوای دوایین کودەتا خوێناوی زنجیرە کودەتا سەربازییەکانی تورکیا لە ئەیلوولی 1980 و سەرکوتەکانی دواتر کە بووە هۆی دەستگیرکردنی بەرفراوان و قەدەغەکردنی هەر چالاکییەکی سیاسی و کولتووری و کۆمەڵایەتی، ئاپۆ و هاوڕێکانیشی خۆیان حەشاردا، چونکە سەربازی ڕێگرییان لێدەکرد هەر چالاکیەکی سیاسی لە وڵاتدا پابەند بوون بە دەستپێکردنی سیاسەتی خەباتی چەکداری دژی ڕژێمی کودەتا؛ “کاتێک پێویست بوو، بەو شێوەیە ڕامەکە / سەری شمشێرێکی تیژ بگرە”. ئۆجەلان هەموو کاتێک پارتی کرێکارانی پێکهێنا، چ پێش زیندانیکردن و چ دوای زیندانیکردن، چەندین جار داوای ئاشتی و کۆتاییهێنان بە شەڕی ناوخۆ و کوشتنی خەڵک و سەربازەکانی دەکرد، چەند جارێکیش بە شێوەیەکی تاکلایەنە ئاگربەستی ڕاگەیاند. بەداخەوە بەهۆی گوشاری سەربازییەوە هیچ دەنگێک لە ئەنقەرە نەبوو کە وەڵامی بانگەوازی ئاشتی بداتەوە. لە سەردەمی حکوومەتی پارتی داد و گەشەپێدان (ئاکەپە)، لە ساڵی ٢٠١٢دا جارێک داوای ئاگربەست کرا و بۆ ماوەیەک داگیرکارییەکە ڕاگیرا. بەڵام شەڕخوازەکانی ناو ڕژێمی تورکیا، وەک هەموو شوێنێکی جیهان، بەرژەوەندیی خۆیان لە درێژەی شەڕەکەدا لەبەرچاو گرت و بە بیانووی نوێ ئاگری شەڕیان هەڵگیرساندەوە. لە 10 ساڵی ڕابردوودا کوشتن و لەناوبردنی حکومەتی تورکیا لە ناوچە کوردستانییەکانی ناو سنوورەکانی تورکیا و دەرەوەی تورکیا لە باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا و هەرێمی کوردستانی عێراق بەردەوام بوو و جگە لەوەش هەزاران کەس کوژراو و بریندار بوون ، دەیان هەزار خەڵکی کوردستان ئاوارە بوون لە باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا، وەک پارێزگای عەفرین و شاری سەروکانی و هتد، لەلایەن سوپای تورکیا و بەکرێگیراوەکانیەوە داگیرکران و کورد لەو خاکانە دەرکران و پێکهاتەی دانیشتووان (دیمۆگرافی) ئەم ناوچانەیان گۆڕیوە لە کاتێکدا کۆمیسیۆنی تایبەتی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ سوریا لە ڕاپۆرتە نوێیەکەیدا ڕایگەیاندووە کە داگیرکردنی ناوچەکان لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی سوریا لەلایەن تورکیا و بەکرێگیراوەکانییەوەیە. پێشێلکردنی سەروەری نیشتمانی سوریا. لەم ڕاپۆرتەدا، هێرشە یەک لە دوای یەکەکانی هێزە سەربازییەکانی تورکیا بۆ سەر وێستگەکانی کارەبا و وێستگەکانی وزە لە باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریاش وەک نموونەی پێشێلکردنی سەروەری نەتەوەیی سوریا، تاوانی جەنگ و پێشێلکردنی یاسا مرۆییە نێودەوڵەتییەکان ناسێنراوە. بەڵام پێشێلکردنی سەروەری نیشتمانی و داگیرکردنی زەوی و زاری وڵاتانی دراوسێ لەلایەن حکومەتی تورکیاوە تەنها لە سوریادا سنوردار نییە هێرشی سوپای تورکیا بۆ سەر هەرێمی کوردستان و داگیرکردنی ناوچەکانی پارێزگای دۆهوک حاڵەتی دیکەن کە نزیکە لە ئاسایی.

نە داگیرکاری وڵاتانی دراوسێ و نە دیلێتی ٢٥ ساڵەی ئامرالی نەیانتوانی ئۆجەلان و گەریلاکان بوەستێنن
ڕادەستی بکات

بەڵام ئۆجەلان هێشتا ئاشتی دەوێت.

ئەمساڵ کاتێک ڕێوڕەسمی جەژنی نەورۆز وەک ناوچەکانی دیکەی کوردستان لە ئێران و عێراق و سوریا بە ئامادەبوونی ملیۆنان کورد لە “ئامەد”، ناوەندی ناوچە کوردستانییەکانی تورکیا، لەیلا زانا، شەڕڤانێکی کورد بەڕێوەچوو ژنێک، لە دیاربەکر لەنێو چەند ملیۆن کەسێکدا ئامادەبوو و لە خەڵکەکەی پرسی پرسیاری کرد چەند جار وەک ئاپۆ ڕازیت کە کورد داوای ئاگربەست و کۆتاییهێنان بە کوشتاری بێکۆتایی خەڵک بکات، وەک هەمیشە؟ گەل بە شانازی و شادییەوە داواکارییەکی لەو شێوەیەی پەسەند کرد، ئەم پرسە بە دڵنیاییەوە وەک هەمیشە لەلایەن ئۆجەلانەوە پەسەند دەکرێت و لە ٤٥ ساڵی ڕابردووەوە، ئاپۆ چەندین جار داوای ئاشتی دەکات بۆ ڕاگرتنی شەڕ و توندوتیژی و چارەسەرکردنی کێشەکە وەک نەتەوەیەک لە چوارچێوەی جوگرافیدا چوارچێوەی سیاسی کۆماری تورکیا ئینکاری لە حاکمە سیاسییەکان و جیهان دەکات.

سوپای تورکیا و سەرکردەکانی جەنگ هەمیشە بە هۆی بەرژەوەندییەکانیان لە درێژەدان بە شەڕ دژایەتی وەستاندنی شەڕیان کردووە و تا ئێستاش ناهێڵن گوێیەک گوێ لە هاوارەکانی سەرکردەی پەکەکە بۆ ئاشتی بگرێت ئەوە دەستە یان دەستە.

سەرکەوتنی ئەم دواییەی کورد لە هەڵبژاردنی ئەنجومەن و شارەوانیەکاندا ئەوە دەردەخات کە کورد ڕێگەیەکی لە خەباتی سیاسیدا دۆزیوەتەوە و هەروەها دەیەوێت پرسی کورد بە ئاشتی و ئاشتەوایی چارەسەر بکات، پرسێک کە بێ گومان کلیلی تەنها لە… دەستی ئۆجەلان.