لەم وتارەدا ساڵح نیکبەخت باس لە گرنگی ڕۆڵی هونەر و میدیا دەکات لە بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵی بەتایبەتی گەندەڵی بەرفراوان. گەندەڵی بۆ دوو بەشی سەرەکی دابەش دەکات: گەندەڵی بچووک و گەندەڵی گەورە. گەندەڵی بچووک ئاماژەیە بۆ ئەو گەندەڵییەی کە لە بڕە و بڕەکەیدا کەم بێت، و بەزۆری لەلایەن کەسانێکەوە ئەنجام دەدرێت کە پێگەی کۆمەڵایەتی و کارگێڕییان نزمترە. ئەم جۆرە گەندەڵیانە وەک دزی بچووک و خراپ بەکارهێنانی کرێی بچووک وایە. لە لایەکی ترەوە گەندەڵی گەورە بڕێکی زۆر پارە و کەسانی خاوەن پۆستی کۆمەڵایەتی و ئیداری بەرز دەگرێتەوە. ئەم جۆرە گەندەڵییە نەک تەنها تاکەکان بەڵکو سیستمی حکومەتیش دەخاتە ژێر پرسیارەوە و حکومەتەکان بێناوبانگ دەکات.
گرنگی ئازادی میدیا
نیکبەخت جەخت لەوە دەکاتەوە کە ئازادی میدیا ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕێت لە بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵیدا. میدیای ئازاد وەک نوێنەری ویژدانی گشتی دەتوانێت گەندەڵی ئاشکرا بکات و کۆمەڵگا هەستیار بکات بەرامبەری. ئاماژە بەوەش دەکات، لەو سەردەمانەی کە ڕۆژنامەگەری ئازادی زیاتری هەبووە، گەندەڵی کەمتر بووە. ئەمەش دەگەڕێتەوە بۆ ڕۆڵی گرنگی میدیا لە ئاشکراکردنی گەندەڵی و دروستکردنی فشاری گشتی بۆ مامەڵەکردن لەگەڵیدا.
یاسا هەبووەکان و کولتووری دژە گەندەڵی
نیکبەخت باس لەوە دەکات کە یاسای جۆراوجۆر بۆ بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵی لە وڵاتدا هەیە و تەنانەت ئەگەری ئاشکراکردنی ناو و وردەکاریی ئەو کەسانەی کە بە تاوانی گەندەڵی سزا دراون دوای ئەوەی بڕیارەکە کۆتایی بێت، لە یاساکاندا پێشبینی کراوە. به ڵام پێی وایه که فه ڕهه نگی به ڕه نگاربوونه وه ی گه نده ڵی له کۆمه ڵگه دا بوونی نییه و گه نده ڵی وه ک دیارده یه کی ناشیرین له ناو کۆمه ڵگه دا نازانرێت. جەخت لەسەر پێویستی بەرەوپێشبردنی کولتوری دژە گەندەڵی دەکاتەوە لە ڕێگەی چالاکییە هونەریەکانی وەک سینەما و شانۆ و تەنانەت مۆزەخانەکانی وەک مۆزەخانەی گەندەڵی لە تایلەند.
ڕۆڵی هونەر لە بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵیدا
نیکبەخت پێشنیاری ئەوە دەکات کە لەبری ئەوەی ناو و پرۆفایلی تاوانباران ئاشکرا بکرێت، هونەر بۆ نوێنەرایەتیکردنی گەندەڵی و بەرزکردنەوەی ئاستی هۆشیاری گشتی کەڵک وەربگیرێت. باس لە ئەزموونی خۆی دەکات لە ناوبژیوانی ناکۆکییەکانی نێوان هونەرمەندان و باس لە چیرۆکی دۆسیەیەکی گەندەڵی دەکات کە پێشکەشی هونەرمەندێک دەکات. ئەم دۆسیەیە بریتی بوو لە گەندەڵی و فرۆشتنی ئۆتۆمبێلی خەیاڵی و میوانداری بۆ کڕیارانی ئۆتۆمبێلی خەیاڵی و ئەو هونەرمەندەی کە باسی لێوە دەکرێت زۆر وەرگر بوو بۆ ئەم چیرۆکە.
چارەسەری کولتووری
نیکبەخت پێی وایە تەنها بە گرتن و سزادانی خەڵک بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵی ناتوانرێت و پێویستە چارەسەری کولتووری بۆ بنبڕکردنی گەندەڵی بەکاربهێنرێت. پێشنیاری ئەوە دەکات ناوەڕۆکی هەندێک دۆسیەی گرنگی گەندەڵی بکرێتە سیناریۆ یان شانۆگەری و بۆ پەروەردە و هۆشیاری گشتی بەکاربهێنرێت. جەخت لەوە دەکاتەوە کە پێویستە کولتوری گەندەڵی لەناو خەڵکدا بڵاوبکەینەوە و ئەمەش لەڕێگەی هونەر و میدیاوە دەکرێت.
ئەنجام
لە کۆتاییدا نیکبەخت باس لەوە دەکات کە پێویستە فێرکارییە کولتووری و هونەریەکان بۆ بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵی بەکاربهێنین و تەنها بانگەواز و ئامۆژگاری نەکەین. ئەو پێی وایە هونەر دەتوانێت وەک ئاوێنەیەک مامەڵە بکات بۆ پیشاندانی گەندەڵی گەورە و هەستیارکردنی کۆمەڵگا بەرامبەر بەم بابەتە.